آنچه تحلیل را از تبیین جدا می‌کند، «نسبت آن با وضوح ذهنی» است. تبیین، فضا را روشن می‌کند؛ به مخاطب کمک می‌کند بداند چه چیزی اتفاق افتاده، چرا و اکنون چه باید کرد اما تحلیل ضدتبیینی، فضا را تیره می‌کند؛ شک‌افکن است ولی فاقد روش مواجهه؛ پر از اشاره‌های ضمنی ولی بدون موضع صریح؛ ظاهراً پیچیده است اما در واقع از درک پیچیدگی‌ها عاجز است.